İstanbul’un Sırlarla Dolu Tünelleri
Rumeli Hisarı ve Haydarpaşa’da bulunan tüneller, İstanbul’un sırlarla dolu gizli geçitlerini gündeme getirdi. Şehrin Roma döneminden kalan tünellerden bazıları yakın zamana kadar kullanıldı. Karacaahmet Mezarlığı’ndan Haydarpaşa’ya uzanan tünelden gizlice kadavralar bile taşındı.
Rumeli Hisarı’nda devam eden restorasyon çalışmaları sırasında ortaya çıkarılan tünel arkeoloji dünyasında heyecan yarattı. 125 metre uzunluğunda olan ve yer yer 4 metre yüksekliğe ulaşan tünelde pek çok arkeolojik kalıntı da bulundu. Arkeologlar, tünelin bulunduğu noktada başka tünellerin de olabileceğini belirtiyor.
Bölgede tüneller olduğu halk arasında uzun zamandır kulaktan kulağa aktarılıyordu. Rumeli Hisarı’ndaki tünel ağı için çalışmalar yoğunlaşırken yakın zamanda bir tünel de Haydarpaşa kazıları sırasında ortaya çıkarılmıştı. Tarihçiler İkinci Dünya Savaşı’nda Hitler’in Trakya’ya kadar ilerlemesi nedeniyle İstanbul’da bazı tünellerin kazıldığını, Haydarpaşa’da bulunan tünelin onlardan biri olduğunu söylüyor.
Selimiye Kışlası’ndan Haydarpaşa Garı’na asker nakli için açılan tünel 370 metre uzunluğunda. Haydarpaşa’da da Rumeli Hisarı’nda olduğu gibi pek çok tünel olduğu tahmin ediliyor.
Son keşifler dikkatlerin İstanbul’daki gizli geçit ve tünellere çevrilmesine neden oldu. Pek çoğu şehrin Doğu Roma döneminden kalan tünellerden bazıları yakın zamana kadar da kullanıldı. Bu işlevsel tünellerden en ilginci ise yine Haydarpaşa’daydı. Söylentilere göre Marmara Üniversitesi’nin Haydarpaşa Kampusu ile yakında bulunan Karacaahmet Mezarlığı arasında kazılan gizli bir geçitten ölü bedenler taşındı.
2. Abdülhamid’in hüküm sürdüğü yıllarda tıp fakültelerinde kadavra incelemeye dini sebeplerle izin verilmediği için söz konusu gizli geçidin açıldığı, adının zamanla ‘Kadavra Tüneli’ olduğu dilden dile dolaşma başladı. Rivayetlere göre bu geçitten getirilen kadavralar üzerinde tıp fakültesi öğrencileri İstanbulluların dikkatini çekmeden çalışmalar yapıyordu. Tünellerin zamanla kapatıldığı, içlerinin betonla doldurulduğu da iddialar arasında.
DALGIÇLAR TÜNELE DALDI
Ayasofya ve Sultanahmet’in altından denize doğru uzanan dehlizler bütün dünyanın dikkatini çekiyor. Özellikle Ayasofya’nın altındaki tüneller derine inildikçe suyla kaplandığı için sualtı arkeologları devreye giriyor.
Uluslararası bir belgesel ekibinden dalgıçlar Ayasofya’nın su dolu tünellerine inerek görüntülemeyi başarmışlardı. Sultanahmet Meydanı’nın altındaki tüneller de aynı şekilde gün yüzüne çıkarılmıştı.
GALATA’DA TÜNELLER VAR
Galata Kulesi çevresinde 1960’lı yıllarda yapılan kazı çalışmalarında gizli geçitler ve tüneller bulunmuştu. O dönemin gazetelerine yansıyan haberlere göre tünellerde kafatası, iskelet, eski paralar ve taş tabletlere rastlanmıştı.
Dönemin arkeologları eskiden zindan olarak kullanılan Galata Kulesi’nden kaçmaya çalışan mahkumların bu tünelleri kazmış olabileceği sonucuna varmış, tüneller güvenlik amacıyla kapatılmıştı. İstanbul’un su taşıma şebekesi olan kemer ve sarnıçların çevresinde de tüneller bulunuyor. İstanbul’da su dağıtımı için önemli olan kemerlerden gelen sular sarnıçlarda durultularak tünellere yönlendiriliyordu.
İMPARATORLARIN KAÇIŞ YOLU
Arkeolog ve yazar Özlem Ertan, İstanbul’daki pek çok tünelin Doğu Roma döneminde savunma amacıyla yapıldığını belirterek, sahilden Adalara uzanan tüneller olduğu yönünde rivayetler bile bulunduğunu söyledi. Ancak bunu kanıtlayacak bir bulgu olmadığını belirten Özlem Ertan şu bilgileri verdi: “Tarihi Yarımada bölgesinde restorasyonlar sırasında böyle birçok tünel bulundu. İmparatorlar istilayla karşılaştıklarında ya da içeride bir isyan olduğunda şehri kısa yoldan terk edebilmek için bu tünelleri kullanıyorlardı.”
DİNİ EFSANELER
O dönemde tünel inşa etmenin zorluklarına dikkati çeken Özlem Ertan şöyle devam etti: “İstanbul’da ilerleyen zamanlarda başka tüneller de ortaya çıkabilir. Özellikle kentsel dönüşüm çalışmaları ilerledikçe İstanbul’da pek çok tünel bulunabileceğini düşünüyorum. İstanbul tünelleriyle ilgili dini efsaneler de var. Örneğin Hıristiyan inancı için önemli olan Ahit Sandığı’nın İstanbul’un altındaki tünellerden birinde olduğu söyleniyor. Ayasofya’nın altındaki tüneller zaten görüntülenmişti.”
Kaynak: Ertan Altan – HaberGlobal
